Trong bối cảnh cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 đang đến gần, những phát ngôn và chính sách của các ứng cử viên đang thu hút sự quan tâm lớn từ dư luận. Mới đây, cựu Tổng thống Donald Trump đã gây chú ý khi tuyên bố muốn khai tử đạo luật tài trợ 52 tỷ USD cho ngành bán dẫn Mỹ nếu ông tái đắc cử. Động thái này không chỉ gây tranh cãi trong giới chính trị mà còn khiến ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu đứng trước nhiều lo ngại.
Vậy tại sao ông Trump lại muốn bãi bỏ đạo luật này? Hậu quả sẽ ra sao nếu chính sách này được thực hiện? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.
1. Tổng quan về đạo luật tài trợ 52 tỷ USD cho ngành bán dẫn Mỹ
Đạo luật tài trợ 52 tỷ USD, hay còn gọi là CHIPS and Science Act (Đạo luật CHIPS và Khoa học), được Tổng thống Joe Biden ký ban hành vào tháng 8/2022. Đạo luật này nhằm mục tiêu hỗ trợ các công ty sản xuất chip bán dẫn tại Mỹ, giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung chip từ nước ngoài, đặc biệt là từ Trung Quốc và Đài Loan.
Mục tiêu chính của đạo luật:
- Đầu tư 52 tỷ USD để hỗ trợ sản xuất chip bán dẫn trong nước.
- Phát triển các trung tâm nghiên cứu và đổi mới công nghệ.
- Tăng cường khả năng cạnh tranh của Mỹ trước các đối thủ như Trung Quốc và Hàn Quốc.
- Giảm tình trạng thiếu hụt chip bán dẫn ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp như ô tô, điện tử và thiết bị y tế.
2. Vì sao ông Trump muốn bãi bỏ đạo luật?
Trong bài phát biểu tại Michigan hồi tháng 2/2025, ông Donald Trump đã bất ngờ tuyên bố rằng ông sẽ hủy bỏ hoàn toàn đạo luật tài trợ 52 tỷ USD nếu quay lại Nhà Trắng.
Lý do được ông Trump đưa ra:
- Cho rằng đây là sự lãng phí tiền thuế của người dân Mỹ.
- Khẳng định các công ty tư nhân có đủ nguồn lực tài chính để đầu tư mà không cần sự hỗ trợ từ chính phủ.
- Lo ngại đạo luật này có thể làm lợi cho các tập đoàn nước ngoài hơn là các công ty Mỹ.
- Muốn áp dụng chính sách bảo hộ mạnh mẽ hơn, buộc các công ty sản xuất chip nước ngoài đặt nhà máy tại Mỹ mà không cần trợ cấp.
Phát biểu của ông Trump:
“Không có lý do gì để chúng ta bỏ hàng chục tỷ USD vào túi các công ty lớn trong khi họ đã kiếm hàng tỷ USD lợi nhuận mỗi năm. Chúng ta cần một nước Mỹ tự lực, không phụ thuộc vào trợ cấp chính phủ.”
3. Phản ứng của ngành công nghiệp bán dẫn
Tuyên bố của ông Trump đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều từ các nhà lãnh đạo trong ngành công nghiệp bán dẫn.
3.1. Sự lo ngại của các công ty sản xuất chip
Các tập đoàn lớn như Intel, Qualcomm, TSMC và Samsung đều bày tỏ lo ngại rằng việc khai tử đạo luật có thể làm gián đoạn các dự án mở rộng sản xuất tại Mỹ.
Ông Pat Gelsinger, CEO của Intel, cho biết:
“Đạo luật CHIPS là động lực quan trọng giúp Mỹ lấy lại vị thế dẫn đầu trong ngành bán dẫn. Việc bãi bỏ sẽ khiến Mỹ tụt hậu trước các đối thủ như Trung Quốc và Hàn Quốc.”
3.2. Ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu
Theo các chuyên gia, nếu đạo luật bị hủy bỏ, nhiều dự án sản xuất chip tại Mỹ có thể bị đình trệ, dẫn đến tình trạng khủng hoảng chip toàn cầu tái diễn như giai đoạn 2020-2021.
4. Hậu quả tiềm tàng nếu đạo luật bị bãi bỏ
Nếu ông Trump thực sự bãi bỏ đạo luật tài trợ 52 tỷ USD, ngành công nghiệp bán dẫn của Mỹ sẽ đối mặt với nhiều hệ lụy nghiêm trọng.
4.1. Suy giảm năng lực cạnh tranh
Hiện nay, Mỹ chỉ chiếm khoảng 12% sản lượng chip toàn cầu, trong khi Đài Loan và Hàn Quốc chiếm hơn 70%. Việc không có sự hỗ trợ từ chính phủ sẽ khiến các công ty Mỹ gặp nhiều khó khăn trong việc cạnh tranh với các đối thủ nước ngoài.
4.2. Tăng sự phụ thuộc vào chip Trung Quốc
Một trong những mục tiêu lớn nhất của đạo luật là giảm phụ thuộc vào Trung Quốc trong chuỗi cung ứng bán dẫn. Nếu đạo luật bị bãi bỏ, Mỹ có thể phải quay trở lại phụ thuộc vào các nhà sản xuất Trung Quốc.
4.3. Ảnh hưởng đến việc làm
Theo ước tính, đạo luật CHIPS có thể tạo ra hơn 40.000 việc làm mới trong lĩnh vực sản xuất chip tại Mỹ. Việc bãi bỏ đạo luật sẽ khiến hàng nghìn lao động mất cơ hội việc làm.
5. Lý do chính trị phía sau
Nhiều chuyên gia cho rằng tuyên bố của ông Trump không chỉ đơn thuần vì kinh tế mà còn mang động cơ chính trị.
5.1. Thu hút cử tri bảo thủ
Một bộ phận lớn cử tri ủng hộ ông Trump là những người có quan điểm chống chính phủ lớn và phản đối việc chi tiêu công quá mức. Tuyên bố này có thể giúp ông Trump giành thêm sự ủng hộ từ nhóm cử tri này.
5.2. Gây sức ép lên các công ty công nghệ
Dưới thời ông Trump, các công ty công nghệ lớn như Google, Apple và Intel từng nhiều lần bị chỉ trích vì sản xuất tại Trung Quốc thay vì Mỹ. Việc bãi bỏ đạo luật có thể là một cách để ông Trump ép buộc các tập đoàn này phải đầu tư nhiều hơn vào sản xuất nội địa.
6. Kịch bản nào cho ngành bán dẫn nếu ông Trump tái đắc cử?
Hiện vẫn còn quá sớm để khẳng định liệu ông Trump có thực sự bãi bỏ đạo luật hay không. Tuy nhiên, nếu điều này xảy ra, ngành bán dẫn của Mỹ sẽ phải đối mặt với hai kịch bản:
| Kịch bản | Tác động |
|---|---|
| Bãi bỏ hoàn toàn | Mỹ tụt hậu trong cuộc đua bán dẫn, tăng phụ thuộc vào Trung Quốc và Đài Loan |
| Giảm mức hỗ trợ | Giữ lại một phần đạo luật, nhưng tập trung vào các công ty nội địa thay vì các tập đoàn nước ngoài |
7. Kết luận
Tuyên bố muốn khai tử đạo luật tài trợ 52 tỷ USD cho ngành bán dẫn Mỹ của ông Donald Trump đang tạo ra nhiều tranh cãi trong cả giới chính trị lẫn ngành công nghiệp công nghệ. Mặc dù mục tiêu giảm sự phụ thuộc vào trợ cấp chính phủ có thể là một chính sách đúng đắn trong dài hạn, nhưng việc bãi bỏ hoàn toàn đạo luật có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế và an ninh quốc gia của Mỹ.
Cuộc bầu cử 2024 đang đến gần và ngành công nghiệp bán dẫn đang hồi hộp chờ xem liệu ông Trump có thực hiện lời hứa này nếu tái đắc cử hay không.
